Historia klubu

Rok Założenia: 1905
Barwy: Biało-Czerwone
Sekcje: Piłka Nożna, Łucznictwo, Lekka Atletyka, Kolarstwo
Sukcesy:
• Mistrzostwo Okręgu Lwowskiego (1937),
• Wicemistrzostwo Okręgu Lwowskiego (1933, 1934),
• 3 miejsce juniorów w MP (1953)
• 1/2 finału Pucharu Polski (1980/1981),
• 2 miejsce w II lidze (1982/1983).

Kolejno: zawodnicy Resovii z lat 20-tych, 30-tych, 60-tych, 70-tych, 80-tych, 90-tych XX wieku.

RESOVIA – wedle wielu dokumentów ⁽¹⁾ pozostaje jednym z najstarszych klubów w Polsce. Według wyliczeń – dokonanych na podstawie ustnych przekazów pionierów rzeszowskiego sportu, źródłowych dokumentów zachowanych w archiwach miasta i kronikach klubu, a także w publikacjach prasowych – obchodziła w 2020 r. swoje 115 urodziny.

Pomimo, że z formalnego punktu widzenia klub jubilat nie posiada udokumentowanej metryki sądowej, to (cytując autorów „Księgi Pamiątkowej LKS Pogoń Lwów 1904–1939”), można uznać, iż początki Resovii sięgają 1905 r. Jak piszą autorzy monografii pierwszego zarejestrowanego w 1908 r. polskiego klubu LKS Pogoń, uczniowskie drużyny piłkarskie powstają w Rzeszowie już około 1905 r., założycielami drużyny Resovia, a następnie klubu o tej samej nazwie… i dalej …klub zarejestrowano najprawdopodobniej w 1909 lub 1910 r. ⁽²⁾

Ciekawe świadectwo dotyczące powstania TS Resovia zamieszczone zostało w biuletynie Lwowskiego Okręgowego Związku Piłki Nożnej (LOZPN) pt. „Krótki rys historyczny rozwoju piłkarstwa na terenie okręgu lwowskiego” ⁽³⁾ , został on wydany w 1934 r. z okazji 15-lecia Okręgowego Związku Piłki Nożnej i 20-lecia Lwowskiego Okręgowego Kolegium Sędziów Piłki Nożnej. Autorzy tego jubileuszowego sprawozdania dotyczącego początków rzeszowskiego klubu pisali między innymi tak: …Zawiązków drużyny piłki nożnej Resovii szukać należy w drużynie Czerwono-Czarnych, powstałej z rozwiązanego Klubu Dekadentów, rok 1907 był rokiem reorganizacji Klubu na wzór klubów krakowskich… ⁽⁴⁾

Nie ulega więc wątpliwości, że powstanie Resovii poprzedzały funkcjonujące przed 1905 r. drużyny szkolne. Z nich to wyłonił się zinstytucjonalizowany zespół Czerwono-Czarnych a następnie Resovia. Tę wzmiankę w źródłach poprzedził wstęp: … z tych też względów, jak również chcąc usunąć pewne niezgodności w przedstawieniu ówczesnych poczynań, w dotychczasowego omawiania i interpretowania ich przy dość licznych obecnie artykułach jubileuszowych, czy też zapowiedziach, uważamy za stosowne przedstawić pokrótce tę prehistorię zgodnie ze sprawozdaniami najstarszych klubów przedwojennych… ⁽⁵⁾

W sprawozdaniu LOZPN Resovia wymieniana jest po lwowskich klubach LKS Czarni, LKS Lechia i LKS Pogoń. Z cytatu wynika więc, że Resovia została zaliczona przez ówczesnych działaczy (pamiętających początki narodzin pierwszych polskich klubów) ⁽⁶⁾ do najstarszych klubów w Polsce. Podkreślić należy (za autorami sprawozdania), …że właściwym krzewicielem sztuki gry kombinacyjnej piłką nożną w Polsce była młodzież szkół średnich Lwowa i Krakowa… ⁽⁷⁾

Autorzy monografii Resovii (wydawanych w latach 1975, 1995, 2000) mieli rację podając 1905 rok za datę powstania klubu. Wskazują na to publikacje: w 1975 r. z okazji 70-lecia klubu pt. „Resovia” (opracowane pod red.: Lesława Grzegorczyka, Mariana Kadowa i Albina Małodobrego); w 1995 r. z okazji 90-lecia pt. „Resovio klubie ty nasz…” autorstwa Adama Sochy; w 2000 r. „Resovia – monografia 95-lecia” Andrzeja Kosiorowskiego. Szerzej o źródłowych początkach klubu traktuje moja monografia autorska. Uzupełnia ona wiedzę zawartą w wydanych dotychczas monografiach i broszurach okolicznościowych traktujących o wydarzeniach związanych z początkami sportu w Rzeszowie. One to poprzedzały powstanie klubu. Wydanie jubileuszowe dotyczące 100-lecia klubu uzupełnione zostało przypisami zawierającymi podstawowe źródło genezy klubu oraz innych ważnych wydarzeń w dziejach KS Resovia. ⁽⁸⁾

Przypisy:

⁽¹⁾ Nazwa klubu Resovia – wiąże się z łacińską nazwą miasta Rzeszowa. W wielu obecnych mieszkańcach miasta budzi się do obu nazw stosunek emocjonalny. Prawa miejskie otrzymał Rzeszów w 1354 r. od Kazimierza Wielkiego i oddany został wówczas we władanie rycerzowi Janowi Pakosławicowi ze Strożysk. Pęckowski Dzieje miasta Rzeszowa do końca XVIII w. s. 3-4. Najbardziej prawdopodobną etymologię nazwy miasta Rzeszowa podaje wielki miłośnik i sympatyk KS Resovia red. W. Zieliński (w:) Ze sztambucha dawnego Rzeszowa, Rzeszów 2000 s. 26. powołując się na wyjaśnienia księdza Wojciecha Michny, za którego wersją bezimienny autor artykułu zamieszczonego w „Kurierze Rzeszowskim” z dnia 27 stycznia 1883 r. snuł takie na ten temat rozważania: osada założona na prawie niemieckim, w tym języku dwór naczelnika nazywano Reischof, nazwa ta wchodzi w obieg mowy ludowej. Około 1390 r. (m. in. pismo biskupa z Przemyśla Er. Mora adresowane było po łacinie) w mowie potocznej i piśmie brzmiało Reischof, potem Rischov po łacinie Risovia, następnie Resovia co po spolszczeniu brzmiało Reshov – Rzeszów. Ten sposób tworzenia nazw przyjęty został i tak właściciele pierwszej osady (chodzi tu o Staromieście) Paszkowie vel Paskowie po przeniesieniu się do Rzeszowa przyjmują nazwę Rzeszowskich. Druga linia Pasków przeniosła się do Strzyżowa przyjmując nazwę Strzyżowskich. Na tej zasadzie utworzono nazwę miasta a od niego nazwę klubu Resovia.

⁽²⁾ Cyt. za T. Dręgiewicz, M. Kobiak, S. Polakiewicz, R. Wacek: Księga Pamiątkowa LKS Pogoń Lwów 1904–1939, Lwów 1939, s. 70.

⁽³⁾ Cyt. za L. Peista, L. Reiss red: Krótki rys historyczny rozwoju piłkarstwa na terenie okręgu lwowskiego. Lwów 1934, s. 23–24.

⁽⁴⁾ Tamże.

⁽⁵⁾ Chodzi tu o I wojnę światową.

⁽⁶⁾ Autorami cytowanych artykułów i wspomnień zamieszczonych (w:) L. Peist, L. Reiss: Krótki rys historyczny rozwoju piłkarstwa na terenie okręgu lwowskiego byli: R. Wacek, K. Hemerling, N. Susserman, J. Markus, F. Konig, A. Zimmerman, którzy bezpośrednio uczestniczyli w tworzeniu klubów sportowych na przełomie XIX i XX w.

⁽⁷⁾ L. Peista, L. Reiss red: Krótki rys historyczny …dz. cyt. Lwów 1934, s. 22-23. Najprawdopodobniej należy powstanie drużyn piłki nożnej w Krakowie lokować na lata wcześniejsze niż 1906 r. Ich istnienie potwierdzają choćby rozgrywane mecze pomiędzy szkolnymi reprezentacjami Lwowa i Krakowa. A co za tym idzie na podstawie umownej podawać wcześniejsze daty ich początków.

⁽⁸⁾ Podważanie 1905 roku (jako daty powstania drużyn piłkarskich w Rzeszowie, które dały początek KS Resovia) między innymi w artykule A. Kosiorowskiego: Wokół mitu długowieczności Resovii. Dajmy świadectwo prawdzie, zamieszonym w „Nowinach” z dnia 27.01.1994 r., R. Niemca w „Tempo” oraz inne głosy powątpiewania w tej sprawie były bodźcem do poszukiwań.

100 lat Resovii Rzeszów (część 2)

Rok 1905 – jako data powstania pierwszego rzeszowskiego klubu sportowego, podobnie jak początki działalności innych klubów w Polsce – ma raczej charakter umowny. Cezura ta została zaakceptowana wiele lat temu i funkcjonuje do dziś. Stąd też obchodzenie 100 rocznicy Resovii nie powinno zadziwiać współczesnych historyków kultury fizycznej.

Z badań źródłowych wynika, że powstanie polskiego klubu sportowego w warunkach zaboru austriackiego nie łączyło się z koniecznością przeprowadzania formalnej rejestracji sądowej. Kodeks Cywilny Austriacki wymagał jednie zgłoszenia działalności stowarzyszenia w najbliższym przedstawicielstwie namiestnictwa cesarskiego. Uniknięto w ten sposób opłat rejestracyjnych i innych utrudnień związanych z procedurą rejestracji sądowej.

Brak rejestracji sądowej zauważyć można u większości klubów galicyjskich (istniejących przed 1910 r.) Pierwszej rejestracji sądowej dokonał lwowski KS Pogoń w 1908 roku. Mimo że 1904 rok uznano za datę jego powstania, formalnie statut działacze tego klubu złożyli do rejestracji w 1907 roku. Rejestracja nastąpiła we Lwowie dopiero w 1908 roku. Takie wyprzedzanie było cechą charakterystyczną dla powstawania większości klubów sportowych na terenie Galicji do 1910 r.

Powstanie około 1903 roku w trzynastotysięcznym wówczas Rzeszowie „kół sportowych” w I i II Gimnazjum (przy ulicy 3 Maja i przy obecnej ulicy ks. Jałowego) było wynikiem inicjatyw młodzieży. Idea organizacyjna zrodziła się i dojrzewała od dłuższego czasu. Wykorzystano doświadczenia funkcjonujących na terenie miasta organizacji o charakterze kulturalnym i gimnastyczno-sportowym, w tym od 1886 roku Towarzystwa Gimnastycznego Sokół. W zawiązaniu się zorganizowanej działalności klubowej w Rzeszowie miała również swój udział spontaniczna działalność szkolnych drużyn klasowych. Niezaprzeczalnym dowodem przemawiającym za tym, że już około 1903–1905 roku istniały drużyny piłkarskie w Rzeszowie, były przechowywane w klubowej składnicy akta.

• 1. Zasady gry w piłkę na modłę francuską – przepisy gry w piłkę nożną wydrukowane i ocenzurowane w Warszawie w 1903 roku.
• 2. Prawidła gry w piłkę nożną (Associatin – Football) na sezon 1904 roku – sporządzone odręcznie przez znanego lwowskiego dziennikarza i „wędrującego po Galicji instruktora sportowego” Kazimerza Hemerlinga.
• 3. Kronika W.C.T.S Resovia 1936–1951 Stanisława Samołyka ⁽¹⁾ na bieżąco (od 7 marca 1936 r. dzień po dniu), opisywała ona wydarzenia do 16 grudnia 1951 roku. Z treści wspomnianej kroniki wynika, że w 1936 r. planowano obchody jubileuszu 30-lecia klubu. Jednak z braku środków z zamiaru tego zrezygnowano. Informacja ta potwierdza zatem tezę rozpoczęcia działalności Resovii w 1905 roku.
• 4. O istnieniu drużyn w Rzeszowie od 1905 r., nazywanych Resovią, wspominają w swojej monografii lwowscy działacze LKS Pogoń.
• 5. Notatka prasowa w „Głosie Rzeszowa” z 10 czerwca 1906 roku, potwierdzała odbywanie się spotkań piłkarskich: „… boisko footbalowe w parku miejskim przedstawia sobie wiele do życzenia…” ⁽²⁾
• 6. Swoją wymowę uzasadniającą powstanie Resovii w 1905 roku posiada również wydany w około 1907 roku znaczek klubowy. Przedstawia on dwie skrzyżowane rakiety tenisowe i łyżwy, piłkę nożną oraz napis KS Resovia.
• 7. Cytowane wyżej sprawozdanie LOZPN z 1934 roku, napisane przez świadków powstawania klubów sportowych na terenie Galicji, potwierdzało istnienie drużyn piłki nożnej w Rzeszowie (jako Klubu Dekadentów). Po rozwiązaniu stowarzyszenie to funkcjonowało pod nazwą KS Czerwono- Czarni, od 1907 roku nazywany zaś jako TS Resovia. Wspominają o tym sprawozdawcy z LOZPN: „…TS Resovia w 1907 r. reorganizowało się na wzór klubów krakowskich.” ⁽³⁾

Obecność opisywanych dokumentów wskazuje wyraźnie na istnienie zinstytucjonalizowanych form sportu w Rzeszowie (od 1905 r.) w postaci drużyn, rywalizujących pomiędzy sobą o miano drużyny „mistrzowskiej”. Powyższe fakty, w połączeniu z relacjami ustnymi założycieli Resovii (Jana Barana, Romana Czecha, Jana Dziopka, M. Samołyka, Jana Wójcika wskazują na początki Resovii w 1905 roku. W latach poprzedzających tę datę, z szeregu zespołów piłkarskich wyłoniona została drużyna wywodząca się z pewnością spośród uczniów I Gimnazjum w Rzeszowie. Oni używali zamiennie nazw Champion ⁽⁴⁾, Drużyna Rzeszowska ⁽⁵⁾, Czerwono – Czarni ⁽⁶⁾ Resovia. Od 1909 roku używano już wyłącznie nazwy Resovia.

Resovia od początków swojej historii była ściśle związana z miastem i jego mieszkańcami. Sympatia do niej przechodziła z pokolenia na pokolenie. Dotyczyło to nie tylko rzeszowian (z „dziada pradziada”), ale także przybyszów ⁽⁷⁾. Grono klubowych miastowych patriotów Resovii było zawsze liczne i wierne barwom klubowym. Na nich klub opierał swoją siłę w przeszłości, na nich kształtował i budował osiągnięcia w latach 70. i w oparciu o nie przezwyciężył chwile słabości w obecnym okresie. Miejmy nadzieję, że na sympatię i wsparcie tych ludzi klub Jubilat może liczyć także dziś i w przyszłości.

Przypisy:

⁽¹⁾ Stanisław Samołyk – na Walnym Zgromadzeniu w dniu 16.02.1936 r. został wybrany do zarządu klubu, od kolejnego Walnego Zgromadzenia w dniu 28 marca 1939 r. był wybrany do pełnienia funkcji wiceprezesa a po rezygnacji w dniu 11.06.1939 r. z funkcji prezesa klubu Stanisława Kurzewskiego pełni funkcję prezesa do 17 marca 1945 r. kiedy to Walne Zgromadzenie Resovii powierzyło mu funkcję pierwszego po drugiej wojnie światowej prezesa Resovii. Na podstawie zapisów w kronice klubowej pisanej odręcznie przez S. Samołyka obejmującej lata 1936–1951.

⁽²⁾ „Głos Rzeszowa” 10.06.1906 r.

⁽³⁾ L. Peista, L. Reiss red: Krótki rys historyczny…dz. cyt. Lwów 1934, s. 23–24.

⁽⁴⁾ „Głos Rzeszowa” 1907 r.

⁽⁵⁾ „Głos Rzeszowa” 1908 r.

⁽⁶⁾ „Głos Rzeszowa” 1.09.1909 r. bpgn. W sprawozdaniu jest mowa o spotkaniu piłkarskim „Czarni” Lwów „Czerwono-Czarni” Rzeszów 8:1, …gra resoviaków pozostawiała wiele do życzenia…

⁽⁷⁾ W rzeszowskim żargonie mieszkańcy Rzeszowa posiadający swoje korzenie związane z przybyciem do miasta od wieków – to pnioki, mieszkający w mieście od czasów dziada to – krzoki, a od czasów ojca to – ptoki.

Więcej informacji historycznych znajdą Państwo na stronie: www.resoviacy.pl oraz na facebook.com/MuzeumResovii/